آمازون با ارسال اخطاریه رسمی به استارتاپ پرپلکسی، استفاده از دستیار خرید هوش مصنوعی این شرکت موسوم به «Comet» را ناقض قوانین خود دانست و خواستار توقف فعالیت آن در بستر فروشگاه آنلاینش شد. این نخستین اقدام حقوقی جدی آمازون علیه یک شرکت فعال در حوزه مرورگری عامل‌محور (Agentic Browsing) است.
آغاز مناقشه بر سر مرورگری عامل‌محور
پرپلکسی اخیراً در وبلاگی با عنوان «قلدری نوآوری نیست» اعلام کرد که آمازون با ارسال نامه‌ای تهدیدآمیز، خواستار جلوگیری از فعالیت کاربران Comet در سایت خود شده است. آمازون معتقد است این دستیار خرید مبتنی بر هوش مصنوعی، بدون معرفی خود به‌عنوان یک عامل مستقل، قوانین استفاده از پلتفرم را نقض کرده است.
در مقابل، پرپلکسی استدلال می‌کند که چون Comet صرفاً بر اساس دستور کاربر عمل می‌کند، همان مجوزها و حقوقی را دارد که خود کاربر هنگام خرید از آمازون در اختیار دارد.
موضع آمازون در برابر دستیارهای خرید هوش مصنوعی
آمازون در بیانیه‌ای تأکید کرده است که سایر اپلیکیشن‌های واسطه مانند سرویس‌های سفارش غذا یا رزرو سفر، هنگام تعامل با کسب‌وکارها هویت خود را به‌عنوان عامل مستقل معرفی می‌کنند. به همین دلیل، این شرکت انتظار دارد پرپلکسی نیز همین رویه را دنبال کند.
آمازون همچنین هشدار داده است که در صورت ادامه این روند، می‌تواند دسترسی Comet یا هر دستیار خرید مشابهی را به‌طور کامل مسدود کند. این در حالی است که آمازون خود دستیار خرید هوش مصنوعی اختصاصی با نام Rufus را توسعه داده است.
انگیزه‌های تجاری پنهان در پس تهدید آمازون
پرپلکسی مدعی است دلیل اصلی مخالفت آمازون، حفظ درآمدهای تبلیغاتی و فروش جانبی است. به باور این استارتاپ، برخلاف کاربران انسانی که ممکن است در جریان خرید به سمت کالاهای تبلیغ‌شده یا پیشنهادهای جانبی سوق داده شوند، یک ربات خرید مانند Comet صرفاً کالای مورد نظر را انتخاب می‌کند و این موضوع می‌تواند به کاهش درآمد آمازون از تبلیغات منجر شود.
سابقه تنش‌های پرپلکسی با شرکت‌های بزرگ
این نخستین بار نیست که پرپلکسی با اتهام نقض قوانین وب‌سایت‌ها مواجه می‌شود. چند ماه پیش نیز کلودفلر این شرکت را به دور زدن محدودیت‌های ضدربات متهم کرده بود. هرچند بسیاری از کاربران از پرپلکسی دفاع کردند و آن را مشابه عملکرد مرورگرهای انسانی دانستند، اما این پرونده نشان داد که آینده مرورگری عامل‌محور با چالش‌های حقوقی و فنی جدی روبه‌رو خواهد بود.
پیامدهای احتمالی برای آینده مرورگری عامل‌محور
کارشناسان معتقدند اقدام آمازون می‌تواند سابقه‌ای حقوقی برای نحوه تعامل پلتفرم‌های بزرگ با دستیارهای هوش مصنوعی ایجاد کند. اگر این رویکرد تثبیت شود، سایر وب‌سایت‌ها نیز ممکن است دستیارهای عامل‌محور را ملزم به معرفی هویت کرده یا حتی دسترسی آن‌ها را مسدود کنند.
جمع‌بندی
پرونده حقوقی میان آمازون و پرپلکسی بر سر مرورگری عامل‌محور تنها یک اختلاف تجاری ساده نیست، بلکه می‌تواند مسیر آینده تعامل میان هوش مصنوعی و پلتفرم‌های بزرگ اینترنتی را تعیین کند. در شرایطی که استفاده از دستیارهای خرید هوش مصنوعی رو به گسترش است، تصمیم آمازون می‌تواند نقطه عطفی در شکل‌گیری قواعد جدید تجارت الکترونیک باشد.
